VANL verwerkt al jaren dienstregelingen van het openbaar vervoer. Wij zijn op 1 augustus 2023 over gegaan naar het nieuwe formaat NeTEx. Deze blog gaat over onze overwegingen en verwonderpunten. 

Belangrijke criteria voor ons waren :

• Is de kwaliteit van de nieuwe dienstregelingen minstens zo goed als van de huidige bestanden?
• Kunnen we de koppeling leggen naar overkoepelende master data zoals concessies en het centrale haltebestand?
• Kunnen we de bestanden op een eenvoudige manier verwerken?
• Welke andere wijzigingen hebben vervoerders doorgevoerd bij de overgang naar NeTEx?
• Hoe ziet het overgangstraject er uit?

Dezelfde bestanden?

OV Nederland bevindt zich nu in een duale periode. Dienstregelingen worden in kv1 en in NeTEx gepubliceerd. Dit biedt afnemers de gelegenheid om te testen, schaduw te draaien en om een eigen moment te kiezen voor de overschakeling. Beide OV-loketten leveren de nieuwe NeTEx bestanden, ze staan “naast” de kv1-bestanden. De werkwijze voor het ophalen is overigens niet gelijk bij beide loketten. Wij hebben hierdoor een duidelijke voorkeur.

Als je verwacht dat er voor ieder kv1-bestand een NeTEx-bestand is, kom je bedrogen uit. Weliswaar zijn er vervoerders die een kv1-bestand converteren naar een NeTEx-bestand met dezelfde inhoud, maar onze conclusie is dat bestanden niet gemakkelijk met elkaar te vergelijken zijn. Aanleverfrequentie en scope verschillen soms fors. Bijvoorbeeld Connexxion is van ongeveer vijf kv1-bestanden naar zo’n 800 NeTEx-bestanden per maand gegaan, voor iedere regio en soms lijn worden separate wijzigingen gepubliceerd. Terwijl GVB juist de omgekeerde beweging maakt, eerst met kv1-delta’s en nu telkens één NeTEx voor heel GVB.

Dezelfde NeTEx dan?

Eigenlijk ook niet. Ja, alle beschikbare bestanden voldoen aan de NeTEx-standaard maar vervoerders geven een eigen invulling aan die standaard. Bovendien zijn er meerdere versies van de NeTEx-standaard in omloop omdat vervoerders er eerder of later zijn ingestapt. Als afnemer moet je alsnog per vervoerder specifieke interpretaties inbouwen. Bijvoorbeeld over hoe omgegaan wordt met punten waarop de doorkomsttijd gemeten wordt. Meestal zijn dat haltes maar vooral bij de niet publieke tijdmeetpunten zoals bruggen, verkeerslichten of concessiegrenzen zijn verschillen, de ene vervoerder haalt ze bij NeTEx er uit en een andere vervoerder stopt er juist extra punten in.

Bovenstaande afbeelding geeft een indruk van de invulling door vervoerders. Hoe dan wel te vergelijken?

Alle data dan?

Het blijft lastig om te controleren of je alle dienstregelingen hebt. Onze Data Stewards moeten helaas ook in het NeTEx tijdperk, dagelijks blijven checken of er nieuwe lijnen bijkomen en dan op Internet gaan zoeken wat voor contract er aan ten grondslag ligt. Er is wel een centraal concessiebestand maar die wordt op gelijke wijze, reactief beheerd.

KV1-NeTEx status dashboard

DOVA heeft ons gevraagd een dashboard in te richten dat inzicht geeft in de mate waarin vervoerders klaar zijn voor NeTEx. Dit gaf ons de mogelijkheid om diep in de NeTEx-data te duiken en op allerlei niveaus met de huidige kv1-data te vergelijken.

Als criteria hebben we daarvoor gedefinieerd dat in de korte termijn planning de volgende kengetallen gelijk moeten zijn: het aantal ritten, de afstand en de duur van de ritten en het aantal halteringen. Om de verschillen te lokaliseren kan op het dashboard ingezoomd worden tot op lijn-dag niveau.

Verschillen zijn tot in de bronbestanden teruggezocht en verklaard. Daar waar de NeTEx-uitkomst bruikbaar is, is er een opmerking geplaatst en zijn de kwantiteiten goedgekeurd.

Het KV1-NeTEx dashboard is beschikbaar onder ovcontext.nl. Neem contact met ons of met DOVA op als je toegang wilt tot het dashboard of geïnteresseerd bent in het uitgebreide testrapport.

Onze conclusie

Omdat we ons bij VANL bezighouden met vervoerkundige analyses, spelen aspecten als reizigersinformatie en tarieven een ondergeschikte rol. Belangrijk voor ons is of de routes, wagenritten en halteringen in NeTEx bestanden gelijk zijn aan de huidige kv1 bestanden. 

Nu alle stad- en streekvervoerders NeTEx van bruikbare kwaliteit leveren, is voor ons de overgang van kv1 naar NeTEx mogelijk. Als afnemer zul je wel iedere vervoerder apart moeten testen. Wij zijn hiermee klaar hebben de schakelaar omgezet. We blijven dan nog wel een periode schaduwdraaien met kv1 om eventueel terug te kunnen.

Het is jammer dat de overgang door sommige vervoerders aangegrepen is om andere wijzigingen door te voeren. In hun ogen zijn dat vast verbeteringen maar het helpt de afnemende partij niet als er meerdere dingen tegelijkertijd gewijzigd zijn. We hebben in onze verwerkingsstraat enkele extra dingen moeten aanpassen.

Onze tip en uitnodiging

NeTEx bestanden zijn XML-bestanden. De tool ExtractorONE was voor ons een life-saver om de variabele structuur te handlen richting een staging database die een goede bron is voor verdere verwerking.  Koop de tool zelf, maak gebruik van onze speciale gecombineerde aanbieding of kom gewoon een keer koffie drinken. We helpen andere afnemers graag op weg met NeTEx.